Άγνωστες πτυχές τόσο της ιστορίας και της λαογραφίας, όσο και της παραδοσιακής μουσικής της περιοχής του Δυτικού Πόντου, αναπτύχθηκαν μέσα από ένα ευρύ φάσμα ομιλιών, συζητήσεων αλλά και με γλέντι με άρωμα από τη συγκεκριμένη περιοχή, το Σάββατο 8 και Κυριακή 9 Δεκεμβρίου στην Πολιτιστική Στέγη Ποντιακού Ελληνισμού «Η Τραπεζούντα» στα Άνω Λιόσια. Μια εκδήλωση εμπνευσμένη από τη χοροδιδασκάλισσα του Καλλιτεχνικού Μορφωτικού Συλλόγου Ποντίων Φυλής «Η Τραπεζούντα», Σοφία Δαμιανίδου-Σαββουλίδου που πραγματοποιήθηκε με την αρωγή του διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου.
Την πρώτη μέρα της διημερίδας, που έγινε το απόγευμα του Σαββάτου στην πολιτιστική αίθουσα «Νίκος Σαββουλίδης», άνοιξε η υπεύθυνη χορευτικού του Συλλόγου, Σουζάνα Καλτουρουμίδου, η οποία αναφέρθηκε στη σημαντικότητά της. Έδωσε τη σκυτάλη στον πρόεδρο της «Τραπεζούντας», ο οποίος ανέφερε ότι τέτοιου είδους ημερίδες θα συνεχιστούν και του χρόνου.
Στη θεωρητική εκδήλωση οι δεκάδες σύνεδροι γνώρισαν το Δυτικό Πόντο μέσα από ομιλίες και διάφορες εικόνες. Την αρχή έκανε ο υπεύθυνος του παραδοσιακού αρχείου του Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Εθνικής Μουσικής, Δημήτρης Μαντζούρης, ο οποίος μίλησε για τη μουσικοχορευτική φυσιογνωμία των τουρκόφωνων χριστιανικών κοινοτήτων του Δυτικού Πόντου και για τα στιγμιότυπα του άγνωστου πολιτισμού του. Προβληματίστηκε για το γεγονός ότι δεν υπάρχει γνώση γύρω από τον πολιτιστικό πλούτο της περιοχής παρά μόνο για την ιστορία. Με τη βοήθεια χαρτών αλλά και με προσωπικές του καταγραφές έδωσε στον κόσμο να καταλάβει την ιδιαιτερότητα της περιοχής.
Στη συνέχεια ο ερευνητής και χοροδιδάσκαλος του Κέντρου Μελέτης Παραδοσιακών Χορών «Κύκλος», Κυριάκος Μωυσίδης, επικεντρώθηκε στις μουσικοχορευτικές παραδόσεις των περιοχών Ακ νταγ Ματέν και Μπάφρας. Μέσα από διάφορα σχεδιαγράμματα εντόπισε διαφορές και ομοιότητες με χορούς από άλλες περιοχές του Πόντου. Γνωστοποίησε δε στους συνέδρους και χορούς των περιοχών αυτών οι οποίοι δεν είναι καθόλου γνωστοί στα ποντιακά σωματεία, όπως το γαργάν’, το μήλον κόκκινον κά.
Ακολούθησε ο ερευνητής, συγγραφέας και χοροδιδάσκαλος του Χορευτικού Ομίλου Ποντίων «Σέρρα», Νίκος Ζουρνατζίδης, με την ομιλία του να εστιάζει γύρω από την ποντιακή παράδοση. Μέσα από δεκαέξι ερωτήσεις προβλημάτισε το κοινό που με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολουθούσε την εισήγηση. Ανάμεσα σε αυτές ήταν αν θα πρέπει η παράδοση να λειτουργεί σύμφωνα με την αισθητική του καθένα, αν όλες οι περιοχές του Πόντου χρησιμοποιούσαν ίδιες φορεσιές, ίδια μουσικά όργανα και χόρευαν τους ίδιους χορούς κά.
Ύστερα ο ερευνητής της ελληνικής λαϊκής φορεσιάς, Γιάννης Αμανατίδης, ανέπτυξε την ομιλία του γύρω από τις ανδρικές και γυναικείες ενδυμασίες του Δυτικού Πόντου στις αρχές του 20ού αιώνα χρησιμοποιώντας φωτογραφικό υλικό.
Τέλος, ο καλλιτέχνης Γιώργος Πουλαντσακλής μίλησε για τον κεμανέ, ένα παραδοσιακό ποντιακό όργανο, όπου το ανέλυσε ιστορικά και εθνομουσικολογικά. Μίλησε για τις ιδιαιτερότητές του αναφέροντάς το ως «παρεξηγημένο όργανο», για τους οργανοπαίκτες της πρώτης και δεύτερης γενιάς προσφύγων ενώ έπαιξε και κάποιους σκοπούς στην σκηνή. Ένας από τους κεμανέδες που χρησιμοποίησε ήταν από τον Πόντο.
Τους εισηγητές συντόνισε και προλόγισε η Ρούλα Τοπσίδου, μέλος επί σειρά ετών στη διοίκηση πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων οργανώσεων του ποντιακού χώρου και η οποία συνέβαλε στην πραγματοποίηση της συγκεκριμένης διημερίδας.
Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό και ύστερα ο πρόεδρος της «Τραπεζούντας» Φυλής, Γιάννης Παπαδόπουλος, απένειμε αναμνηστικά δώρα στους εισηγητές και ένα μπουκέτο λουλούδια στη συντονίστρια της ημερίδας. Στη συνέχεια η εκδήλωση μεταφέρθηκε στο υπόγειο της Στέγης, και συγκεκριμένα στην αίθουσα «Παρακάθ’», για το ποντιακό γλέντι με τους: Γιώργο Πουλαντσακλή στην κεμανέ και το τραγούδι, Γιώργο κουλαξουζίδη στη λύρα και το τραγούδι, Γιάννη Μιχαηλίδη στο τραγούδι, Γιώργο Παπαδόπουλο στη λύρα και Φίλιππα Παρχαρίδη στο νταούλι.
Την επόμενη μέρα το πρωί στην αίθουσα «Παρακάθ’» ακολούθησε το πρακτικό μέρος της διημερίδας με σεμινάριο ποντιακών χορών από τον Κυριάκο Μωυσίδη και το Νίκο Ζουρνατζίδη, με χορούς από το Ακ Νταγ Ματέν και την Μπάφρα, μερικοί από τους οποίους ήταν άγνωστοι στους συμμετέχοντες. Έπαιξε κεμανέ και βιολί ο Γιώργος Πουλαντσακλής, ζουρνά ο Παντελής Νικολαΐδης και νταούλι ο Φίλιππας Παρχαρίδης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανταπόκριση του κόσμου ήταν μεγάλη στην διημερίδα και σε όλους προσφέρθηκαν από ένα σημειωματάριο, στυλό, το πρόγραμμα της εκδήλωσης καθώς και ονομαστικό καρτελάκι.
Χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης ήταν η ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ.gr
Κείμενο, φωτογραφίες: Βασίλης Καρυοφυλλίδης.
