Μετά από τρεις ημέρες γεμάτες δυνατές ομιλίες, εύστοχες —από τους συμμετέχοντες— ερωτήσεις και τοποθετήσεις καθώς και οι απαραίτητες ενέργειες συσπείρωσης της νεολαίας, ολοκληρώθηκε την Κυριακή 12 Αυγούστου, η 14η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος στη Πετρούσσα του δήμου Προσοτσάνης στη Δράμα.
Η Συνάντηση ξεκίνησε την Παρασκευή 10 Αυγούστου και οι εθελοντές της Περιφερειακής Επιτροπής Νεολαίας (ΠΕΝ) του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων (ΣΠΟΣ) Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, είχαν φροντίσει κάθε λεπτομέρεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν και το γλέντι καλωσορίσματος που έστησαν κατά την διάρκεια αναμονής των διαπιστεύσεων των συμμετεχόντων (δείτε εδώ την live μετάδοση του ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ.gr και εδώ ό,τι έγινε την πρώτη μέρα της Συνάντησης).
Το Σάββατο, ήταν η πρώτη ημέρα των κεντρικών ομιλιών με τους νεολαίους από όλη την Ελλάδα, να δίνουν δυναμικό παρών με την ενεργή συμμετοχή τους κατά την διάρκεια των ομιλιών αλλά και κατά την διάρκεια των ερωτήσεων-τοποθετήσεων μετά το τέλος της κάθε ομιλίας.
Ποιο συγκεκριμένα η Α’ θεματική ενότητα της Συνάντησης ξεκίνησε με την ομιλία, «Γενοκτονία: μια διακρατική “αναγκαιότητα”», του στρατιωτικού-βαλκανιολόγου Στυλιανού Ιωαννίδη. «Η πρόταση που δέχτηκα από την Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της ΠΟΕ για να είμαι ομιλητής στην 14η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας με ξάφνιασε ευχάριστα και παρότι ήρθε σε μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή για εμένα γεμάτη από διάφορες επαγγελματικές, οικογενειακές, επιστημονικές και άλλες υποχρεώσεις, μόλις σκέφτηκα ότι πρόκειται για νεολαία την αποδέχτηκα χωρίς δεύτερη σκέψη» είπε ο Στυλιανός Ιωαννίδης. Κατά την διάρκεια της ομιλίας του, ανέλυσε την διακρατική αναγκαιότητα του ζητήματος της γενοκτονίας —που όπως προκύπτει είναι και διαχρονική— μέσα από ένα πλέγμα διπλωματικής ιστορίας στο χώρο των Βαλκανίων και στο χώρο της Ευρώπης. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο πολιτικό και στρατιωτικό προσκήνιο που έλαβε χώρα στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας. Διαλεύκανε τις διαφορές μεταξύ κράτους, έθνους και εθνικισμού και προχώρησε στις αρχές του 19ου αιώνα και στο εθνικό συμφέρον της εποχής, το οποίο σε συνδυασμό με τα γεγονότα τις εποχής, αποτέλεσαν τη γενεσιουργό αιτία για ότι συνέβησαν στον Μικρασιατικό χώρο και στον Πόντο. Τέλος, παρότρυνε τους νέους να εργαστούν και να δυναμώσουν με την μαζική συμμετοχή τους την διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού.
Την σκυτάλη αμέσως μετά έλαβε ο υποψήφιος διδάκτωρ διεθνούς δικαίου Δημήτρης Κούρτης, με το θέμα: «Η Δια-γενεακή θυματοποίηση στο διεθνές δίκαιο κατά των μαζικών θηριωδιών: Θυματολογικές προσεγγίσεις στη γενοκτονία του ελληνισμού του Πόντου». Στην εισήγησή του ο Δημήτριος Κούρτης επιχείρησε να εξηγήσει τα βασικά ζητήματα της διαγενεακής θυματοποίησης ως συνέπεια της τελεσθείσας μαζικής θηριωδίας. Εξήγησε τη διαφορά θύματος και θύτη με βάση το νομικό πλαίσιο και αναφέρθηκε επίσης, στο ψυχολογικό τραύμα ενός λαού, ο οποίος υπέστη γενοκτονία, αναφέροντας όρους και παραδείγματα για το πως λειτουργούν οι επόμενες γενεές, όσα χρόνια και αν περάσουν.
Μετά το απαραίτητο γεύμα και ξεκούραση οι εισηγήσεις συνεχίστηκαν το απόγευμα με την Β’ θεματική ενότητα την οποία άνοιξε ο μουσικολόγος και λυράρης Γιάννης Τσανασίδης με την ομιλία του: «100 χρόνια και.. ποντιακό δημοτικό τραγούδι». Ο Γιάννης Τσανασίδης αναφέρθηκε στη
ποντιακή μουσική και τα τραγούδια στις αρχές του 19ου αιώνα και πως ήρθαν στον ελλαδικό χώρο μετά τη γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού. Μεγάλη έμφαση έδωσε σε μουσικές καταγραφές εκατονταετίας από ξένους φορείς, κυρίως αμερικάνικους και γαλλικούς. Τέλος, επισήμανε τις διαφορές ανάμεσα στην εξέλιξη και την προσαρμογή της μουσικής στον ελλαδικό χώρο, καθώς επίσης με ποιον τρόπο και ποια μορφή κατάφεραν να διατηρηθούν. Ο Γιάννης Τσανασίδης μαγνήτισε στην κυριολεξία τους νέους, οι οποίοι με πολύ ενδιαφέρον συμμετείχαν μετά το τέλος της ομιλίας με ερωτήσεις και τοποθετήσεις.
Η Β’ θεματική ενότητα έκλεισε με την ομιλία του Ιωάννη Αμαραντίδη «19 Μαΐου. Μη μεταφερόμενη εκδήλωση μνήμης». Ο ομιλητής περιέγραψε το
χρονικό της αναγνώρισης της γενοκτονίας το 1994 από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, τις κινήσεις που έγιναν και όλο το παρασκήνιο που προηγήθηκε αλλά και ακολούθησε μετά. Τόνισε ότι δεν πρέπει να τίθεται καν θέμα για τη μετακίνηση της ημέρας μνήμης, και όλες οι πόλεις πρέπει να τιμούν την ημέρα μνήμης ανήμερα.
Την Κυριακή, οι συμμετέχοντες, αφού πήραν το πρωινό τους —που είχαν ετοιμάσει οι εθελοντές της οργανωτικής επιτροπής της ΠΕΝ του ΣΠοΣ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης—, κατευθύνθηκαν στον χώρο που θα πραγματοποιούνταν οι τελευταίες ομιλίες της Συνάντησης. Ο κεντρικός ομιλητής της τρίτης και τελευταίας ημέρας της Συνάντησης ήταν το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών Γιάννης Χατζηελευθερίου με θέμα «Από τις επετείους της Γενοκτονίας, στην εκατονταετηρίδα» ο οποίος ξεκίνησε την ομιλία του με τρεις φωτογραφίες. Οι δυο πρώτες φωτογραφίες απεικόνιζαν τα δυο κεντρικά συλλαλητήρια που είχαν γίνει στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη για το «Σκοπιανό» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά και η τρίτη απεικόνιζε έναν χάρτη με τα συλλαλητήρια που έχουν γίνει από εκείνη την περίοδο μέχρι τώρα— εξήντα τρία συγκεκριμένα—.
«Η Γενοκτονία δεν αφορά μόνο την ανθρωπότητα του παρελθόντος ή του παρόντος αλλά και του μέλλοντος, αυτή που δεν θα έχει ποτέ την ευκαιρία να γεννηθεί, να ζήσει και να δημιουργήσει» είναι τα χαρακτηριστικά λόγια του Ράφαελ Λέμκιν που τόνισε ο Γιάννης Χατζηελευθερίου στην ομιλία του.
Ο σκοπός της προβολής των φωτογραφιών ήταν ο συσχετισμός της μάχης που χρειάζεται να δώσει ο οργανωμένος ποντιακός χώρος για την διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Ύστερα αναφέρθηκε —ρωτώντας το ακροατήριο— ποια είναι η πιο σημαντική χρονολογία που σχετίζεται με τα 100 χρόνια της Γενοκτονίας. Η χρονολογία αυτή για τον Γιάννη Χατζηελευθερίου δεν είναι άλλη από τις 9 Δεκεμβρίου του 1948, η ημερομηνία που ο Ράφαελ Λέμκιν θεσμοθέτησε τον όρο «Γενοκτονία» στον ΟΗΕ και μπορούμε σήμερα να διεκδικούμε την δικαίωση των θυμάτων. Σε αυτό το σημείο ανέφερε ότι τα θύματα δεν είναι μόνο 353.000 αλλά αυξάνονται όσο περνάει ο χρόνος καθώς στον αριθμό αυτό προστίθενται και αυτοί που δεν γεννήθηκαν εξαιτίας της Γενοκτονίας. Μετά συνέχισε με κάποιες προτάσεις για την επέτειο των 100 χρόνων της Γενοκτονίας. Ανέφερε την πίστη του στη νεολαία και την προέτρεψε να σκεφτεί και να θέσει προτάσεις στην ΠΟΕ. Επίσης ανέφερε ότι χρειάζεται «να σταματήσουμε να κάνουμε μια επέτειο για τα 100, μια τη 19η Μαΐου ή ένα τριήμερο εκδηλώσεων και αυτό ήτανε. Θέλει κάθε μήνα. Η συνέχεια είναι το πιο σημαντικό πράγμα». Επίσης έθεσε τις προτάσεις να δημιουργηθούν μπλουζάκια για τα 100 χρόνια και να κυκλοφορούν παντού στο δρόμο, να γίνονται εκδηλώσεις τύπου φεστιβάλ σε κάθε σημείο κάθε μήνα και έκλεισε με την εξωστρέφεια που χρειάζεται για όλες τις Γενοκτονίες που έχουν καταγραφεί στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Για το κλείσιμο της ομιλίας του, χρησιμοποίησε το logo που δημιούργησε ο στρατηγικός σύμβουλος Νικόλαος Λυγερός για τα 100 χρόνια, όπου και προχώρησε στην ανάλυσή του.
Ύστερα, τον λόγο πήρε ο δήμαρχος Προσοτσάνης ο οποίος συνεπαρμένος από τον παλμό της νεολαίας που αντίκρισε και τις τρεις ημέρες, ανέφερε ότι όλοι όσοι συμμετείχαν, εύχεται να θυμούνται τον δήμο Προσοτσάνης σαν κέντρο του ποντιακού πολιτισμού και έθεσε εαυτόν και δήμο, στη διάθεση του προέδρου του ΣΠΟΣ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Γρηγόρη Κεσαπίδη, για οποιαδήποτε βοήθεια χρειαστεί.
Τέλος, την σκυτάλη πήραν τα μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας της ΠΟΕ, τα οποία ανέφεραν κάποιες από τις προγραμματισμένες δράσεις —διότι υπάρχουν και δράσεις οι οποίες είναι στα σκαριά ακόμη— για την επόμενη τριετία 2019-2022 και τελειώσαν με την εκφώνηση των ψηφισμάτων και την διαδικασία ψήφισής τους από όλους τους συμμετέχοντες.
Μετά το πέρας όλων των ομιλιών, οι συμμετέχοντες επέστρεψαν στα δωμάτιά τους για να ετοιμάσουν τις βαλίτσες τους με σκοπό να πάρουν τον δρόμο της επιστροφής συνοδευόμενοι με όλα τα εφόδια που αποκόμισαν αυτές τις τρεις ημέρες. Πριν την επιβίβασή τους στα λεωφορεία και τα αυτοκίνητα, η οργανωτική επιτροπή μοίρασε σε όλους το αναμνηστικό μπλουζάκι και όλοι μαζί έβγαλαν την καθιερωμένη αναμνηστική ομαδική φωτογραφία ανανεώνοντας το ραντεβού τους για τη 15η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας που θα φιλοξενήσει η Περιφερειακή Επιτροπή Νεολαίας Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
Οι «αφανείς» ήρωες της Συνάντησης
Κάθε εκδήλωση-ημερίδα-διοργάνωση, για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί, θέλει και την αντίστοιχη οργάνωση. Χρειάζεται μια ομάδα η οποία θα έχει την ευθύνη για την υλοποίησή της. Μια ομάδα που θα απαρτίζεται από άτομα τα οποία θα έχουν στόχο την επιτυχία του δύσκολου αυτού έργου. Έτσι λοιπόν, δεν θα μπορούσε να λείπει μια τέτοια ομάδα από την Συνάντηση. Περισσότεροι από σαράντα εθελοντές από όλη την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, προσέφεραν τις υπηρεσίες τους έτσι ώστε όλοι οι συμμετέχοντες να απολαύσουν όσο καλύτερα γινόταν τις ομιλίες αλλά και την διαμονή τους. Αυτοί οι εθελοντές —«αφανείς ήρωες»— ξυπνούσαν πρώτοι από όλους και κοιμόντουσαν τελευταίοι από όλους —αν και μερικοί εθελοντές άντεξαν να παραμείνουν όλες τις μέρες άυπνοι—. Ετοίμαζαν το πρωινό, το μεσημεριανό, έστηναν και ξέστηναν τον χώρο που γινόντουσαν οι ομιλίες, καθάριζαν όλους τους χώρους, έδιναν οδηγίες σε κάθε συμμετέχοντα για το που θα κατευθυνθεί για την μετακίνησή του στο γλέντι, φρόντιζαν κάθε θέμα που προέκυπτε και θα μπορούσε να προκαλέσει οποιαδήποτε δυσλειτουργία στην εξέλιξη της Συνάντησης και όλα αυτά με το χαμόγελο στα χείλη.
Για όλους αυτούς τους λόγους και ακόμα περισσότερους, απέσπασαν τα εγκωμιαστικά λόγια από όλους και τις ευχαριστίες για την ζεστή φιλοξενία και την πολλή καλή διοργάνωση της Συνάντησης.
Κείμενο: Θοδωρής Μακρίδης, Πέτρος Παναγιωτόπουλος, Φωτογραφίες: Μαρία Λέμπεντεβα, Πέτρος Παναγιωτόπουλος
