Η Τουρκία επιμένει στην πολιτική άρνησης του καθεστώτος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αποκαλύπτει επιστολή της κυβέρνησης, που ήρθε στο φως της δημοσιότητας.
Η Τουρκία συστηματικά επί χρόνια αρνείται το καθεστώς του Οικουμενικού Πατριάρχη και πολλές φορές έχει δημιουργήσει διπλωματικά επεισόδια.
Αυτή η πολιτική επιβεβαιώνεται με πρόσφατη επιστολή του πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας, ο οποίος έγινε ο κορυφαίος διπλωμάτης, του Χακάν Φιντάν.
Η επιστολή, την οποία δημοσίευσε το Nordic Monitor, ενημέρωνε τους βουλευτές του τουρκικού κοινοβουλίου τον Ιούλιο ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν έχει κανένα ειδικό νομικό ή διεθνές καθεστώς πέραν του περιορισμένου ρόλου του ως πνευματικού ηγέτη της ελληνικής ορθόδοξης μειονότητας στην Τουρκία.
Η προβοκατόρικη λογική είναι προφανής, αφού η ελληνορθόδοξη κοινότητα στην Τουρκία είναι πολύ μικρή πλέον…
Τι αναφέρει η επιστολή Φιντάν
Η επιστολή, που συντάχθηκε από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο οποίος υπηρέτησε ως επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της χώρας για μια δεκαετία πριν από το διορισμό του ως υπουργού Εξωτερικών το 2023, καθιστούσε σαφές ότι ο οικουμενικός τίτλος που χρησιμοποιεί το Πατριαρχείο δεν έχει νομική ή πολιτική σημασία σύμφωνα με το τουρκικό ή το διεθνές δίκαιο, αλλά αποτελεί εσωτερική θεολογική ονομασία εντός του ορθόδοξου χριστιανικού κόσμου.
Αναφερόμενος σε ιστορικά αρχεία, ο Φιντάν έγραψε ότι η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923, η οποία έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας, δεν περιέχει διατάξεις σχετικά με το καθεστώς του Πατριαρχείου. Αντ’ αυτού, αναφέρθηκε στα πρακτικά της Ειρηνευτικής Διάσκεψης της Λωζάνης της 10ης Ιανουαρίου 1923, όπου συμφωνήθηκε ότι το Πατριαρχείο δεν θα ασχολείται πλέον με πολιτικά ή διοικητικά θέματα, αλλά θα περιορίζεται αυστηρά σε θρησκευτικά θέματα.
«Ο τίτλος «οικουμενικός», που σημαίνει καθολικός, είναι μια έννοια που αφορά τις πνευματικές σχέσεις μεταξύ ενός θεσμού που εκπροσωπεί ένα αναγνωρισμένο σύστημα πίστης και των πιστών του», δήλωσε ο Φιντάν. «Με άλλα λόγια, είναι ένα εσωτερικό ζήτημα του ορθόδοξου κόσμου και της θεολογίας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο οικουμενικός χαρακτήρας, ως πνευματικός τίτλος στις σχέσεις με άλλες ορθόδοξες εκκλησίες, αφορά τη χριστιανική θεολογία και τις σπουδές και δεν συνεπάγεται κανένα δικαίωμα ή προνόμιο στη χώρα μας ή διεθνώς», πρόσθεσε.
Ο Φιντάν υπογράμμισε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α΄ συμμετέχει περιστασιακά σε διεθνείς συναντήσεις, ορισμένες από τις οποίες με τη συμμετοχή της Τουρκίας, αλλά τόνισε ότι σε αυτά τα πλαίσια οι παρεμβάσεις του περιορίζονται σε «πνευματικά θέματα». Σημείωσε επίσης ότι στην Τουρκία ο Πατριάρχης δεν χρησιμοποιεί τον τίτλο «οικουμενικός» στην επίσημη αλληλογραφία ή στις επαφές του με τις κρατικές αρχές.
Ο Τούρκος υπουργός πρόσθεσε ότι η ίδια η Άγκυρα δεν χρησιμοποιεί τον τίτλο στις σχέσεις της με το Πατριαρχείο και δεν έχει καμία υποχρέωση να το κάνει, επικαλούμενος μια γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης από το 2010, η οποία, όπως υποστήριξε, επιβεβαιώνει ότι η Τουρκία δεν είναι νομικά υποχρεωμένη να αναγνωρίσει τον τίτλο.
Το λάθος του Τούρκου αξιωματούχου
Αν και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών προσπάθησε να δικαιολογήσει αυτή τη θέση αναφερόμενος στη γνωμοδότηση της Επιτροπής της Βενετίας του 2010, μια προσεκτική ανάγνωση του εν λόγω εγγράφου οδηγεί σε ένα πολύ διαφορετικό συμπέρασμα. Ενώ η επιτροπή απέφυγε να εκφέρει θεολογικά κρίσεις, τόνισε ότι το δικαίωμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας να χρησιμοποιεί τους δικούς της τίτλους, συμπεριλαμβανομένου του «οικουμενικού», αποτελεί μέρος της θρησκευτικής ελευθερίας και της θεσμικής αυτονομίας σύμφωνα με το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), μια συνθήκη που είναι δεσμευτική για την Τουρκία.
Η γνωμοδότηση ανέφερε ρητά ότι το Πατριαρχείο πρέπει να είναι ελεύθερο να χρησιμοποιεί τον οικουμενικό τίτλο. Επίσης, επέκρινε την απόφαση του 2007 του Ανωτάτου Εφετείου της Τουρκίας, η οποία κήρυξε ότι ο τίτλος «οικουμενικός» δεν έχει «νομική βάση» στην Τουρκία, χαρακτηρίζοντάς την ως ακατάλληλη παρέμβαση στη θρησκευτική αυτονομία. Η επιτροπή σημείωσε ότι τα κοσμικά δικαστήρια δεν είναι αρμόδια να αποφασίζουν για θεολογικά ζητήματα.
Η Επιτροπή της Βενετίας απέρριψε επίσης την επίκληση της Τουρκίας στη Συνθήκη της Λωζάνης για να αρνηθεί τον τίτλο «οικουμενικός», επισημαίνοντας ότι η συνθήκη δεν αναφέρεται στο θέμα αυτό και δεν περιέχει καμία απαγόρευση της χρήσης του.
Πρόσθεσε ότι η παρεμπόδιση της χρήσης του παραδοσιακού τίτλου του Πατριαρχείου θα ήταν δύσκολο να δικαιολογηθεί σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΣΔΑ, καθώς δεν θα πληρούσε το κριτήριο της αναλογικότητας.
Παραλείποντας αυτά τα σημεία, ο Φιντάν παρουσίασε μια διαστρεβλωμένη εικόνα της στάσης της Επιτροπής της Βενετίας, υποδηλώνοντας την έγκριση της περιοριστικής προσέγγισης της Τουρκίας, ενώ στην πραγματικότητα η επιτροπή επέκρινε ακριβώς τον τύπο παρέμβασης που ασκεί η Τουρκία.
Πηγή: newsbomb.gr
